E-Nabız Sisteminde Yer Alan Psikiyatri Kayıtlarına Kimler Erişebilir?

Dijital sağlık sistemlerinin hayatımıza girmesiyle birlikte sağlık verilerine erişim kolaylaşmış olsa da, bu durum beraberinde ciddi mahremiyet endişelerini de getirmiştir. Özellikle psikiyatri kayıtları, psikolojik tanılar ve kırmızı/yeşil reçeteli ilaç geçmişi, bireylerin toplum içinde etiketlenme korkusu yaşamasına neden olan en hassas verilerdir. Peki, E-Nabız sisteminde saklanan bu verilere gerçekte kimler ulaşabilir? İşvereniniz, aileniz veya gittiğiniz yeni bir doktor geçmişinizi görebilir mi?

Bu kapsamlı makalede, E-Nabız gizlilik ayarlarından yasal haklarınıza, kayıt gizleme yöntemlerinden üçüncü şahıs erişimlerine kadar aklınızdaki tüm soruları yanıtlıyoruz.

E-Nabız ve Sağlık Verilerinin Dijitalleşmesi

E-Nabız, T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen ve vatandaşların sağlık geçmişlerine (tahlil, görüntüleme, ilaç, tanı, reçete vb.) 7/24 erişebilmelerini sağlayan kişisel sağlık kaydı sistemidir. Ancak bu sistem sadece bir arşiv değil, aynı zamanda bir izin mekanizmasıdır. Sistemin temel felsefesi şudur: "Veri senin, karar senin."

Psikiyatri kayıtları, doğası gereği diğer tıbbi kayıtlardan daha hassas kabul edilir. Bir grip teşhisi ile "Majör Depresif Bozukluk" veya "Anksiyete" tanısının toplumsal algısı ne yazık ki aynı değildir. Bu nedenle sistem, kullanıcılara bu veriler üzerinde ekstra kontrol mekanizmaları sunar.

Önemli Bilgi: E-Nabız verileriniz, siz izin vermediğiniz sürece veya yasal bir zorunluluk (mahkeme kararı vb.) olmadığı sürece, sistemin varsayılan ayarlarında üçüncü şahıslara kapalıdır.

1. Doktorlar Psikiyatri Geçmişinizi Görebilir mi?

En çok merak edilen soru budur: "Yeni bir doktora gittiğimde, 5 yıl önceki psikiyatri muayenemi görür mü?" Bu sorunun cevabı, sizin E-Nabız üzerindeki Gizlilik Ayarlarınıza bağlıdır.

Varsayılan Erişim ve SMS Onayı

Standart bir senaryoda, bir hastaneye randevu alıp gittiğinizde, doktor sizin T.C. kimlik numaranızla sisteme giriş yapar. Ancak tüm geçmişinizi görebilmesi için genellikle sizin telefonunuza gelen bir SMS onay kodunu doktora söylemeniz gerekir.

Eğer bu izni vermezseniz, doktor sadece o anki muayene ile ilgili verileri ve kendi hastanesindeki (varsa) eski kayıtlarınızı görebilir. Farklı bir hastanede, farklı bir şehirde alınan psikiyatri tanılarını doğrudan göremez.

Psikiyatri ve Kadın Doğum Kayıtlarının Özelliği

Sağlık Bakanlığı, mahremiyetin en üst düzeyde olduğu iki branşı (Psikiyatri ve Kadın Doğum) diğerlerinden ayırabilme imkanı sunar. E-Nabız ayarlarında "Bu kayıtlarımı gizle" seçeneği aktifleştirildiğinde, hekimler genel sağlık geçmişinize erişse bile, psikiyatri muayeneleriniz maskelenir.

[Görsel: E-Nabız Gizlilik Ayarları Menüsünü gösteren, 'Profilim' sekmesi altında 'Kimler Görebilir' seçeneklerinin işaretlendiği temsili bir infografik]

Hekim Erişim Türleri

2. Eczacılar Hangi Verileri Görür?

Eczaneye gittiğinizde, eczacı T.C. kimlik numaranızla Medula sistemi üzerinden işlem yapar. Eczacıların E-Nabız profilinize tam erişimi yoktur.

Eczacılar şunları görebilir:

1. O an yazılmış olan e-reçete.
2. Kronik hastalıklar nedeniyle düzenli kullanılan ve raporlu olan ilaçların bitiş tarihleri.
3. İlaç etkileşimlerini kontrol etmek amacıyla son dönemde alınan ilaçlar (sınırlı kapsamda).

Eczacı, sizin hangi psikiyatrik terapileri aldığınızı, doktorun sisteme girdiği özel notları veya muayene detaylarını göremez. Sadece ilacın adını ve dozunu bilir.

3. İşverenler ve İşe Alım Süreçleri: En Büyük Korku

Birçok kullanıcı, "Psikiyatriye gidersem işe giremem mi?" veya "Patronum antidepresan kullandığımı görür mü?" endişesi taşır.

Net Cevap: Hayır, işverenlerin E-Nabız sistemine erişim yetkisi kesinlikle yoktur.

İşe Giriş Sağlık Raporları

İşe girişlerde istenen sağlık raporları, "çalışmaya elverişlilik" durumunu gösterir. İşyeri hekimi, çalışanın sağlığının o işe uygun olup olmadığını denetler. İşyeri hekimleri de diğer doktorlar gibi, sizin açık rızanız ve SMS onayınız olmadan E-Nabız geçmişinizin detaylarına (özellikle gizlediyseniz) erişemez.

Ancak, işyeri hekimi ile paylaşılan bilgilerde dürüst olmak yasal bir sorumluluktur. Eğer işiniz dikkat gerektiren bir işse (örneğin şoförlük, makine operatörlüğü) ve kullandığınız ilaç dikkatinizi etkiliyorsa, bu durumu hekimle paylaşmanız gerekir. Ancak bu bilgi, "Şu ilacı kullanıyor" detayından ziyade, "Ağır ve tehlikeli işlerde çalışamaz" şeklinde rapora yansır. Tanı detayları İnsan Kaynakları departmanına verilmez.

4. Aile Bireyleri: Anne, Baba ve Eş Erişimi

Aile içi mahremiyet, özellikle gençler ve evli bireyler için kritiktir.

1. 18 Yaş Altı Çocuklar: Ebeveynler, çocuklarının tüm sağlık kayıtlarına kendi E-Nabız hesapları üzerinden "Çocuklarım" sekmesinden erişebilirler. Bu yasal bir haktır.
2. 18 Yaş Üstü Bireyler: Bir birey 18 yaşını doldurduğu an, ebeveynlerinin erişimi otomatik olarak kesilir. 18 yaşındaki bir birey, şifresini ailesiyle paylaşmadığı sürece, anne veya babası çocuğunun psikiyatri randevularını göremez.
3. Eşler: Eşlerin birbirinin sağlık kayıtlarını görme yetkisi yoktur. Evlilik birliği, kişisel veri mahremiyetini ortadan kaldırmaz. Eşiniz, ancak siz şifrenizi verirseniz veya sistem üzerinden ona özel bir yetki tanımlarsanız kayıtlarınızı görebilir.

5. E-Nabız Gizlilik Ayarları Nasıl Yapılır? (Adım Adım)

Psikiyatri kayıtlarınızı koruma altına almak için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz.

[Görsel: E-Nabız mobil uygulamasında 'Profil Düzenle' ekranı ve 'Gizlilik Tercihleri' butonunu işaret eden bir ekran görüntüsü]

1. Sisteme Giriş: E-Nabız web sitesine veya mobil uygulamasına e-Devlet şifrenizle giriş yapın.
2. Profil Ayarları: Sağ üst köşedeki profil fotoğrafınıza veya isminize tıklayın.
3. Paylaşım Ayarları: Burada karşınıza çeşitli seçenekler çıkacaktır:
4. Hiçbir hekim verilerimi görmesin (Sadece SMS kodu ile).
5. Sadece muayene olduğum hekim görsün.
6. Tüm hekimler görsün.
7. Kayıt Bazlı Gizleme: "Ziyaretlerim" sayfasına gidin. Gizlemek istediğiniz psikiyatri muayenesini bulun. Sağ köşedeki "Detay Görüntüle"ye tıklayın ve "Profilimde Görünmesin/Gizle" seçeneğini işaretleyin.

İpucu: Kayıtları sildiğinizi/gizlediğinizi düşünseniz bile, bu veriler Sağlık Bakanlığı'nın ana sunucularında (medico-legal nedenlerle) saklanmaya devam eder. Ancak sizin arayüzünüzden ve yetki vermediğiniz doktorların ekranından kaybolur.

6. Adli Makamlar ve Polis Taramaları

Polis, rutin GBT (Genel Bilgi Toplama) kontrollerinde sizin sağlık verilerinizi göremez. Bir trafik çevirmesinde veya karakol işleminde polis memurunun tabletinde "Bu kişi psikolojik tedavi görüyor" yazısı çıkmaz.

Ancak;

1. Mahkeme Kararı: Bir suç soruşturması kapsamında, savcılık veya mahkeme kararı ile sağlık verileri talep edilebilir. Bu durumda Sağlık Bakanlığı, ilgili verileri adli makamlara göndermek zorundadır.
2. Ehliyet ve Silah Ruhsatı: Silah ruhsatı alırken veya ehliyet yenilerken "Psikoteknik" veya "Psikiyatri Uzmanı" onayı gerekir. Bu süreçte heyet doktorları, geçmiş psikiyatri kayıtlarınıza ve ilaç geçmişinize bakmakla yükümlüdür. Bu, kamu güvenliği için yasal bir zorunluluktur.

7. Özel Sağlık Sigortaları ve Bankalar

Özel sağlık sigortası yaptırırken veya kredi çekerken (Hayat Sigortası kapsamında), şirketler sizden bir "Muvafakatname" (Onay Belgesi) imzalamanızı isterler.

1. Sigorta Şirketleri: Poliçe yapmadan önce "Geçmiş hastalıklarımı inceleme yetkisi veriyorum" kutucuğunu işaretletirler. Bu yetkiyi verdiğinizde, sigorta şirketi risk analizi yapmak için geçmiş tanılarınıza (psikiyatri dahil) bakabilir. Eğer beyan etmediğiniz bir psikolojik rahatsızlığınız varsa ve bu ortaya çıkarsa, sigorta şirketi ödeme yapmayı reddedebilir.
2. Bankalar: Kredi verirken sağlık verilerine doğrudan erişemezler. Ancak krediyle bağlantılı yapılan hayat sigortalarında yukarıdaki sigorta kuralları geçerlidir.

8. Kritik Sorular ve Cevaplar

Kullanıcıların arama motorlarında hızlıca cevap aradığı konular için özet bölüm:

Psikiyatri muayenesi sicile işler mi?

Hayır, "sicil" olarak bilinen Adli Sicil Kaydı (Sabıka Kaydı) sadece mahkeme kararıyla kesinleşmiş suçları içerir. Sağlık kayıtları adli sicile işlemez. Sadece sağlık veri tabanında durur.

Sildiğim kaydı doktor görebilir mi?

E-Nabız üzerinden "Kayıtlarımı Gizle/Sil" dediğinizde, standart bir muayene sırasında doktor bu kaydı göremez. Görebilmesi için sizin o kaydı tekrar görünür yapmanız gerekir.

Psikolog görüşmeleri E-Nabız’da görünür mü?

Eğer görüşme bir hastane ortamında (Devlet veya Özel Hastane) yapıldıysa ve sisteme kayıt girildiyse görünür. Ancak özel kliniklerde, hastane sistemine (HBYS) entegre olmayan özel psikolog ofislerinde tutulan el notları E-Nabız’a düşmez.

Memuriyete girişte psikiyatri kaydı engel mi?

Genel olarak engel değildir. Sadece "Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak" şartı aranır. Geçmişte depresyon tedavisi görmüş olmak, ilaç kullanmış olmak memuriyete engel teşkil etmez. Sadece polislik, askerlik ve pilotluk gibi özel şartları olan mesleklerde detaylı inceleme yapılır.

9. 24 Saat Kuralı (Acil Durum Erişimi)

Doktorların erişimi konusunda en çok yanlış anlaşılan konulardan biri "Acil Durum" yetkisidir. Bir doktor, hastanın bilinci kapalıysa veya hayati tehlike varsa, sistem üzerinden "Acil Durum Nedeniyle Erişim" butonunu kullanabilir.

1. Bu buton kullanıldığında, hastanın daha önce koyduğu tüm engeller (kısa süreliğine) kalkar.
2. Doktor hastanın alerjilerini, kullandığı ilaçları ve kronik hastalıklarını görür.
3. Ancak: Bu işlem yapıldığı anda hastanın telefonuna "Sayın ...., sağlık kayıtlarınıza ... hastanesindeki ... doktoru tarafından acil durum nedeniyle erişilmiştir" şeklinde bir SMS gider.
4. Bu erişim loglanır (kayıt altına alınır). Eğer doktor keyfi olarak, acil bir durum yokken bu butona basarsa, hasta şikayet ettiğinde doktor hakkında ciddi yasal işlem (KVKK ihlali) başlatılır.

10. Öneriler: Veri Sizin, Kontrol Sizin

E-Nabız sistemindeki psikiyatri kayıtları, toplumdaki "fişlenme" korkusunun aksine, oldukça sıkı güvenlik protokolleri ile korunmaktadır. Sistemin mimarisi, hastanın rızasını merkeze alır.

Özetle, psikiyatri kayıtlarınıza şu kişiler ERİŞEMEZ:

1. İşverenler ve İK departmanları.
2. Sokaktaki polis memuru.
3. İzniniz olmayan eczacılar (detayları göremez).
4. 18 yaşından büyükseniz anne-babanız.
5. Rıza vermediğiniz (veya acil durum dışındaki) doktorlar.

Ne Yapmalısınız?

Dijital mahremiyetinizi korumak için E-Nabız uygulamasını telefonunuza indirin ve "Gizlilik Ayarları"nı mutlaka gözden geçirin. Hassas olduğunu düşündüğünüz kayıtları "Profilimde Görünmesin" seçeneği ile liste dışı bırakın. Unutmayın, sağlık verilerinizin güvenliği, hem sistemin altyapısına hem de sizin bu ayarları ne kadar bilinçli kullandığınıza bağlıdır.

E-Nabız Gizlilik Ayarlarınızı Kontrol Etmeniz İçin Yapılacaklar Listesi

Bu makaleyi okuduktan sonra, kendi güvenliğiniz için şu adımları hemen uygulayabilirsiniz:

1. E-Nabız'a Giriş Yapın: e-Devlet şifrenizle sisteme girin.
2. Paylaşım Ayarlarını İnceleyin: Şu an verileriniz "Tüm Hekimlere" açık mı, yoksa "SMS Onaylı" mı? Bunu kontrol edin.
3. Hassas Kayıt Kontrolü: "Ziyaretlerim" sekmesine giderek, görünmesini istemediğiniz eski tarihli psikiyatri randevularını bulun ve gizleyin.
4. Erişim Geçmişi: "Erişim Bilgileri" menüsünden, son zamanlarda profilinize hangi doktorun veya kurumun baktığını denetleyin. Tanımadığınız bir erişim görürseniz Sağlık Bakanlığı iletişim merkezi (SABİM 184) ile iletişime geçin.

Yasal Uyarı: Bu makale bilgilendirme amaçlıdır. Yasal mevzuatlar ve E-Nabız sistemi arayüzü zamanla güncellenebilir. En doğru ve güncel bilgi için Sağlık Bakanlığı'nın resmi duyurularını takip ediniz.